Najpiękniejsze miejsca w Polsce. Top miejsc, które musisz odwiedzić

Tatry – najwyższy masyw górski między Alpami a Kaukazem. 785 kilometrów kwadratowych polskich Tatr przyciąga rocznie ponad 3 miliony turystów, którzy szukają odpowiedzi na pytanie “Gdzie pojechać na weekend w Polsce?”, gdy dusza tęskni za wielkością natury.

O czwartej rano parking pod Morskim Okiem wygląda jak pole bitwy – setki samochodów z całej Polski świadczą o magnetycznej sile największego tatrzańskiego jeziora. Ta 34-hektarowa tafla wody, leżąca na wysokości 1395 metrów, odbija Mięguszowieckie Szczyty jak doskonałe lustro.

Droga do Morskiego Oka liczy dokładnie 8,9 kilometra i wiedzie asfaltową ścieżką przez Aleję Różanów – szlak usłany rododendronami, które w czerwcu rozkwitają ognistymi kwiatami. Spacer zajmuje około dwóch godzin, ale każdy krok jest warty widoku, który czeka na końcu. U stóp Mnichów jezioro zamienia się zimą w naturalną lodową taflę, a latem woda osiąga temperaturę ledwie 10 stopni Celsjusza.

"Jestem z Zakopanego" – ta karta wizytowa otwiera serca Polaków jak żadna inna. Stolica Tatr to nie tylko punkt startowy do górskich wypraw, ale żywy organizm, gdzie autentyczna kultura góralska miesza się z turystycznym ruchem. Na Krupówkach, głównym deptaku miasta, można usłyszeć gwarę góralską równie często co język angielski czy niemiecki.

W drewnianych budach handlarze sprzedają oscypek – owczy ser wędzony w specjalnych szałasach-bacówkach wysoko w górach. Prawdziwy oscypek poznajesz po charakterystycznych wzorkach i twardej, żółtej skórce. Tylko na Podhalu wyprodukowano w zeszłym roku ponad 200 ton tego sera chronionego unijną nazwą pochodzenia.

Zakopane to również brama do Tatrzańskiego Parku Narodowego, który chroni najcenniejsze ekosystemy górskie. Na jego terenie żyje 137 gatunków ptaków, w tym orły przednie, które można spotkać w rejonie Giewontu czy Kasprowego Wierchu.

Z Tatr do Krakowa jest zaledwie 100 kilometrów, ale to podróż z dzikiej natury wprost do serca europejskiej kultury. Dawna stolica Polski to miasto, które przetrwało wszystkie burze historii (jako jedno z nielicznych w Europie uniknęło zniszczeń wojennych). Dziś jego 327 hektarów historycznego centrum, wpisanych na pierwszą listę UNESCO w 1978 roku, odwiedza rocznie 14 milionów turystów z całego świata.

200 na 200 metrów to wymiary największego średniowiecznego rynku w Europie, który od 1257 roku tętni życiem. Co godzinę z 82-metrowej wieży kościoła Mariackiego rozbrzmiewa hejnał, urwany w połowie nuty, na pamiątkę trębacza, który został przebity strzałą przez tatarskiego łucznika w 1241 roku.

W centrum rynku stoją Sukiennice – jedyna w swoim rodzaju średniowieczna galeria handlowa. Przez 750 lat kupcy sprzedawali tu sukno, przyprawy i bursztyn. Dziś w gotyckich wnętrzach znajdziesz pamiątki i dzieła polskich artystów, a na pierwszym piętrze mieści się Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku, gdzie wiszą obrazy Matejki i Chełmońskiego.

Na 25-metrowym wzgórzu nad Wisłą królowie Polski rządzili przez pięć wieków. Zamek Królewski na Wawelu to miejsce, gdzie ukształtowała się polska tożsamość narodowa. W Zbrojowni zobaczyć można jedną z największych kolekcji średniowiecznej broni w Europie, a w Skarbcu Koronnym czeka korona Bolesława Chrobrego i szczerbiec – miecz koronacyjny polskich królów.

Katedra Wawelska to nekropolia narodu. Spoczywają tu królowie, poeci jak Adam Mickiewicz, czy bohaterowie jak Józef Piłsudski. Zygmunt,11-tonowy dzwon z 1520 roku, dzwoni tylko w największe święta. Jego dźwięk słychać w promieniu 50 kilometrów, a tradycja mówi, że dotknięcie serca dzwonu spełnia najskrytsze marzenia.

Od królewskiego Krakowa nad Wisłą do króla Bałtyku. Co zobaczyć w Gdańsku? To pytanie, które zadaje sobie każdy, kto po raz pierwszy jedzie nad polskie morze. Gdańsk to miasto o tysiącletniej historii, które przeżyło wszystko – od potęgi hanzeatyckiej, przez królewską protekcję, po niemieckie rządy i polską odbudowę. To właśnie tutaj 1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa, a 43 lata później urodziła się "Solidarność" – ruch, który zmienił oblicze Europy.

Gdańska Droga Królewska to 500-metrowa parada bogactwa, jakie przez wieki płynęło przez Motławę. Ulica Długa i Długi Targ to najdroższa w średniowieczu ulica północnej Europy – metr kwadratowy działki kosztował tu tyle, co małe miasto. Możesz przejść tą samą drogą, którą kroczyli polscy królowie podczas ceremonialnych wjazdów do miasta.

Dom Uphagena przy ulicy Długiej 12 to jedyna ocalała kamienica patrycjuszowska, gdzie możesz zobaczyć, jak żyli najzamożniejsi gdańszczanie. Wnętrza z XVII wieku zachowały oryginalne sztukaterie, kominki i nawet kuchnię z białymi kaflami. W spiżarni stoi prawdziwa lodówka z 1780 roku - drewniana szafa wypełniona lodem z Wisły.

Fontanna Neptuna z 1633 roku – władca mórz dzierży trójząb skierowany w stronę Wisły, przypominając każdemu, kto rządzi gdańską wodą i handlem. Brązowa rzeźba waży 650 kilogramów, a jej trójząb ma 3,5 metra wysokości.

Najsłynniejszy symbol Gdańska to nie tylko zabytek, ale dowód na to, jak dalece rozwinięta była średniowieczna technika. Żuraw z 1444 roku mógł podnosić ładunki do 2 ton na wysokość 27 metrów, czyli więcej niż współczesne dźwigi budowlane. Napędzali go ludzie, idąc wewnątrz gigantycznych kół jak chomiki w klatce. Mieści się tu Centralne Muzeum Morskie, gdzie można zobaczyć, jak działał najstarszy portowy dźwig w Europie.

Gdy zmęczą Cię już brukowane uliczki Starówki,a muzealny maraton dobiegnie końca, Gdańsk odsłoni swoją gastronomiczną twarz.

W tym kulinarnym krajobrazie wyróżnia się restauracja w Gdańsku, która redefiniuje pojęcie wieczornego odpoczynku. Secret Room, przestrzeń w sercu miasta, to spotkanie dwóch światów: wyrafinowanej europejskiej kuchni i sztuki barmańskiej na najwyższym poziomie. W umiarkowanie oświetlonych wnętrzach Secret Room doskonałe dania komponują się z autorskimi koktajlami, tworząc atmosferę, która pozwala zapomnieć o miejskim zgiełku. To tutaj dzień spędzony na odkrywaniu gdańskich skarbów przemienia się w wieczór pełen smaków i rozmów, które ciągną się do późnych godzin.

Z północnych wybrzeży Gdańska do serca Polski należy pokonać 347 kilometrów przez mazowieckie równiny. Tyle wynosi podróż do miasta, które umarło i zmartwychwstało. Warszawa została zniszczona w 84 procentach podczas II wojny światowej, a dziś jest jedyną stolicą na świecie, która została w całości odbudowana według przedwojennych planów. To największy projekt rekonstrukcyjny w historii ludzkości.

85% zabudowy warszawskiej Starówki to rekonstrukcja z lat 50. XX wieku, ale wykonana z taką precyzją, że UNESCO wpisało ją na Listę Światowego Dziedzictwa jako "wyjątkowy przykład bliskiej kompletnej rekonstrukcji historycznego zespołu architektonicznego". Mieszkańcy odbudowali swoje miasto kamień po kamieniu, używając przedwojennych fotografii, rysunków, a nawet obrazów Canaletta.

Zamek Królewski to rekonstrukcja, która pochłonęła 43 lata ciężkiej pracy i 16 miliardów ówczesnych polskich złotych. Wnętrza odtworzono według XVIII-wiecznych inwentarzy, a niektóre meble i obrazy (jak płótna Bacciarellego z serii "Dzieje króla Władysława IV") zostały cudownie uratowane z wojennej pożogi.

Największy warszawski park to 76 hektarów zieleni, gdzie mieszka 4000 wiewiórek, które nie boją się ludzi. Pałac na Wodzie, położony na sztucznej wyspie, odbija się w stawie jak z bajki braci Grimm. Król Stanisław August Poniatowski zbudował tu w XVIII wieku rezydencję, która miała dorównać europejskim dworom.

W parku znajdziesz pomnik Chopina z 1908 roku – jeden z najpiękniejszych pomników kompozytora na świecie. Pod wierzbą z brązu i granitu, w letnie niedziele, odbywają się bezpłatne recitale chopinowskie, których słucha nawet 5000 osób jednocześnie.

Z Warszawy do Wrocławia jest 350 kilometrów. Jedziemy na południowy zachód, do miasta, które woda ukształtowała jak rzeźbiarz. Odra, Oława, Ślęza i Widawa dzielą Wrocław na 12 wysp połączonych 112 mostami (więcej niż w Wenecji!). To miasto, które było polskie, czeskie, austriackie, pruskie i niemieckie, a od 1945 roku znów jest polskie. Ta wielokulturowość zostawiła ślad w każdej kamienicy.

Drugi pod względem wielkości rynek w Polsce (po krakowskim) zachwyca nie tylko rozmiarem, 213 na 178 metrów, ale przede wszystkim kolorami. Każda z kamienic ma inną barwę – od pastelowego różu, po intensywną zieleń. To nie przypadek. W średniowieczu właściciele malowali fasady, aby odróżnić swoje nieruchomości od sąsiednich.

Ratusz wrocławski budowano przez 250 lat – od 1299 do 1504 roku. Jego południowa ściana ozdobiona jest astronomicznym zegarem z 1580 roku, który pokazuje nie tylko czas, ale również fazy księżyca i położenie słońca w znakach zodiaku. Mechanizm pracuje bez przerwy od ponad 400 lat.

W całym Wrocławiu mieszkają oficjalnie 763 krasnale. To największa populacja tych małych mieszkańców na świecie. Pierwszy krasnal, "Papa Krasnal", pojawił się w 2001 roku przy ulicy Świdnickiej jako hołd dla pomarańczowej alternatywy – ruchu artystycznego z lat 80., który malował graffiti z krasnalem jako formę protestu przeciwko komunizmowi. Poszukiwanie krasnali to niezwykła gra miejska, która przemienia zwiedzanie w przygodę detektywistyczną.

Przejście przez Wrocław to podróż przez stulecia. Od gotyckiej katedry na Ostrowie Tumskim (najstarszej części miasta, gdzie w 1000 roku założono biskupstwo) po ultranowoczesne Sky Tower, najwyższy budynek w Polsce (212 metrów), poza Warszawą.

Ze śląskiego Wrocławia na północny wschód Polski udajmy się do zupełnie innego świata. Gdzie spędzić weekend, gdy dusza potrzebuje ciszy przerywanej tylko pluskiem fal? Mazury to odpowiedź, której szuka 2,5 miliona turystów rocznie. Na powierzchni 52 tysięcy kilometrów kwadratowych znajduje się ponad 4000 jezior – najwięcej w Europie Środkowej.

Największe jezioro w Polsce ma 113,4 kilometra kwadratowego powierzchni i brzegi o długości 87 kilometrów. Śniardwy jest tak wielkie, że podczas sztormu potrafi wzburzyć fale wysokie na metr. W najszerszym miejscu jezioro ma 13,4 kilometra szerokości – z jednego brzegu nie widzisz drugiego. Na wodzie stoi 8 wysp, z których największa, Wielka Żuława, ma 205 hektarów powierzchni.

Wokół jeziora Śniardwy rozciąga się Mazurski Park Krajobrazowy, gdzie żyje 50 gatunków ryb, w tym sandacz, szczupak i sum. Niektóre okazy ważą ponad 30 kilogramów. To raj dla wędkarzy, którzy przyjeżdżają tu z całej Europy.

Stolica mazurskiego żeglarstwa to miasto, które żyje wodą. W porcie jachtowym przy ulicy Moniuszki stoi jednocześnie 400 jachtów, a w sezonie letnim przez Giżycko przepływa dziennie 200 łodzi. Kanał Łuczański łączy jezioro Niegocin z Mamrami i tworzy żeglowną drogę wodną o długości 50 kilometrów.

Most obrotowy w Giżycku z 1889 roku to jedyny taki zabytek techniki w Polsce. Co godzinę obraca się o 90 stopni, aby przepuścić żaglówki płynące kanałem. Mechanizm napędza wciąż oryginalna maszyna parowa z XIX wieku.

Położone na siedmiu wzgórzach miasto rozciąga się na trzech wyspach połączonych mostami. Stąd żeglarze wyruszają na Śniardwy przez kanał o szerokości zaledwie 200 metrów. W letnie weekendy populacja 3800-osobowych Mikołajek wzrasta do 50 tysięcy ludzi – miasto przejmują żeglarze, windsurferzy i miłośnicy sportów wodnych.

135 metrów pod ziemią znajduje się jedno z najstarszych przedsiębiorstw świata. Kopalnia Soli "Wieliczka" działa nieprzerwanie od 1248 roku – 776 lat ciągłej eksploatacji soli. W 2007 roku jako pierwsza w Polsce została wpisana na listę UNESCO, a w 2013 roku została uznana za Pomnik Historii.

Pod ziemią czeka labirynt 245 kilometrów korytarzy na 9 poziomach, które sięgają do głębokości 327 metrów. Turyści zwiedzają jedynie 3,5 kilometra tras turystycznych, ale już samo to wystarcza na 3-godzinną podróż przez 20 komór wydrążonych w monolitycznej soli.

Kaplica św. Kingi, znajdująca się na głębokości 101 metrów, to arcydzieło ludowej sztuki sakralnej. Wszystko zostało wykute w soli przez górników w czasie wolnym od pracy. Rzeźba Leonarda da Vinci, "Ostatnia Wieczerza", ma 4,5 metra szerokości i składa się z pojedynczego bloku soli. Akustyka kaplicy jest tak doskonała, że regularnie odbywają się tu koncerty muzyki klasycznej.

Podziemne jezioro w komorze Erazma, Barącza, ma głębokość 9 metrów i zawiera 27-procentową solankę, która jest tak słona, że utonięcie jest niemożliwe. Temperatura wody przez cały rok wynosi 16 stopni Celsjusza.

Z solnych głębi Wieliczki na północ kraju, do delty Wisły, gdzie w XIV wieku Krzyżacy wznieśli największy zamek świata. Malbork to 143 tysiące metrów kwadratowych murów, baszt i dziedzińców – obszar większy niż centrum Wenecji. Ta gotycka twierdza pochłonęła 350 milionów cegieł i była budowana 230 lat przez kolejne pokolenia krzyżackich budowniczych.

Zamek Średni z Pałacem Wielkiego Mistrza to apartamenty, gdzie mieszkali władcy państwa zakonnego – jednego z najpotężniejszych w ówczesnej Europie. Sala Kapitularna ma 450 metrów kwadratowych powierzchni, bez żadnego słupa pośredniego – cud XIV-wiecznej inżynierii. Ogrzewana była systemem hypocaustum, czyli starożytnym rzymskim ogrzewaniem podłogowym.

W zamkowych komnatach mieści się największa kolekcja broni średniowiecznej w Polsce. 2300 eksponatów, od mieczy krzyżackich po armatki ręczne z XV wieku.

Zwiedzanie całego kompleksu zajmuje pełny dzień.

300 kilometrów na wschód od Malborka rozpoczyna się zupełnie inny świat – Puszcza Białowieska, gdzie czas zatrzymał się 10 tysięcy lat temu. To ostatni fragment pierwotnego lasu, który kiedyś pokrywał całą Europę Nizinną. Na powierzchni 63 tysięcy hektarów (po polskiej stronie) rośnie 26 tysięcy gatunków roślin, grzybów i zwierząt (więcej niż w całym Królestwie Wielkiej Brytanii!).

Żubr – król puszczy – waży do 920 kilogramów i jest największym ssakiem Europy. W Białowieży żyje 800 żubrów – największe stado na świecie. To potomkowie osobników, które ocaliły gatunek przed zagładą w latach 50. XX wieku, gdy na wolności zostało tylko 12 żubrów w całej Europie.

Dęby Białowieży mają po 500-700 lat i obwody przekraczające 8 metrów. Dąb Bartek, najsłynniejszy z patriarchów puszczy, ma 670 lat i 825 centymetrów obwodu. Pod jego koroną schroniłoby się 30 osób.

Ścieżka Przyrodnicza im. Profesora Sokołowskiego prowadzi przez 2,7 kilometra najcenniejszych fragmentów puszczy. Spacer zajmuje 2 godziny i pozwala zobaczyć 350-letnie świerki, wysokie na 50 metrów oraz usłyszeć koncert 120 gatunków ptaków.

Z pierwotnej puszczy jedziemy na wschód, w polskie dzikie góry, gdzie kończy się Europa i zaczynają Karpaty Wschodnie. Bieszczady to najmniej zaludniony region Polski. Na kilometr kwadratowy przypada zaledwie 7 mieszkańców. To góry bez schronisk turystycznych, gdzie na szlaku można iść dzień, nie mijając żywej duszy.

Połonina Wetlińska na wysokości 1255 metrów. To największa polana górska w Polsce – 2000 hektarów traw, na których od wieków pasą się owce i konie huculskie. Stąd widać trzy kraje jednocześnie: Polskę, Słowację i Ukrainę. W sezonie wypasowym, od maja do października, na połoninie mieszka 50 tysięcy owiec w tradycyjnych szałasach pasterskich.

Tarnica (1346 metrów nad poziomem morza) – najwyższy szczyt Polski w Bieszczadach. Wejście zajmuje 6-8 godzin z Wołosatego, ale z wierzchołka widać panoramę Karpat rozciągającą się na 200 kilometrów. W pogodny dzień dostrzeżesz szczyty leżące na Ukrainie, 100 kilometrów dalej na wschód.

Bieszczadzka Kolej Leśna to 21 kilometrów wąskotorowej kolejki, która od 1895 roku wozi turystów przez bieszczadzkie lasy. Skład ciągnie autentyczny parowóz Px29-2 z 1928 roku – jeden z ostatnich czynnych parowozów w Polsce. Przejazd z Majdanu do Balnicy trwa 90 minut przez tereny, gdzie żyją niedźwiedzie brunatne, wilki i rysie.

Z dzikiego wschodu na zachód, do najwyższych gór Sudetów, gdzie legenda miesza się z rzeczywistością. Karkonosze to królestwo Ducha Gór – tajemniczego olbrzyma, który według legend karze tych, co nie szanują górskiej natury. To także królestwo prawdziwych olbrzymów skalnych – granitowych turni, które wyrastają z mgły jak zamki z baśni.

Śnieżka (1603 metrów nad poziomem morza) jest najwyższym szczytem Karkonoszy i Czech, ale jednocześnie jedną z najłatwiej dostępnych górskich przygód. Na szczyt prowadzą: kolejka linowa z czeskiej strony i wyciąg krzesełkowy z Karpacza. W pogodny dzień ze Śnieżki widać Pragę, odległą o 150 kilometrów.

Karpacz to miasto z najstarszą drewnianą świątynią w Polsce. Kościół Wang z XII wieku został przeniesiony z Norwegii w 1841 roku – cała budowla została rozłożona na części, przewieziona przez pół Europy i złożona ponownie w Karkonoszach. To jedyny stavkirke (norweski kościół klepkowy) poza Skandynawią.

Śnieżne Kotły to najbardziej malownicze miejsce w Karkonoszach – polodowcowe jeziora są otoczone 200-metrowymi ścianami skalnymi. Zimą Kotły zapełniają się śniegiem do głębokości 15 metrów, tworząc naturalny amfiteatr lodowy. Letnie wędrówki wokół jezior to 4-godzinna trasa przez sudecką tundrę, jedyną w Polsce strefę klimatu arktycznego.

Kiedy wybrać się na krótki wypad? Każda pora roku ma swoje atuty:

• Wiosna (kwiecień-maj) to czas kwitnących sadów na Roztoczu, tatrzańskich krokusów i pierwszych ciepłych dni nad morzem, gdy hotele kosztują połowę cen wakacyjnych.

• Lato (czerwiec-sierpień) to szczyt sezonu nad Bałtykiem, ale również najlepszy czas na wysokogórskie wędrówki w Tatrach, gdzie na Kasprowym Wierchu temperatura może oscylować wokół 15 stopni, gdy w dolinie jest 30.

• Jesień (wrzesień-październik) to złota polska jesień – babie lato w Bieszczadach, kolorowe lasy Mazur i najmniej turystów w Krakowie czy Gdańsku.

• Zima (listopad-marzec) to czas na termy – Zakopane, Podhale, Warmia i Mazury, gdzie gorące źródła działają przez całą zimę. To również najlepsza pora na zwiedzanie muzeów i degustację polskiej kuchni.

Pociągi PKP Intercity łączą wszystkie większe miasta – z Warszawy do Gdańska w 2 godziny 58 minut, do Krakowa w 2 godziny 28 minut. Pendolino do Trójmiasta to najszybszy pociąg w Polsce (maksymalnie 200 km/h), ale TLK kosztuje połowę ceny przy nieznacznie dłuższej podróży.

Autobusy FlixBus i PolskiBus docierają tam, gdzie nie sięgają pociągi – do Bieszczadów, na Kaszuby, w Sudety. Samochód daje największą swobodę, ale pamiętaj: w lipcu i sierpniu dojazd do Zakopanego w weekend może zająć 8 godzin z Warszawy zamiast zwykłych 4.

Komunikacja miejska: Warszawa, Kraków, Wrocław i Gdańsk mają aplikacje mobilne do kupowania biletów. Gdańsk ma SKM (Szybka Kolej Miejska), która łączy Gdańsk z Sopotem i Gdynią. Pociągi odjeżdżają co 10 minut.

Hotele pięciogwiazdkowe w centrach miast kosztują 400-800 złotych za nocleg, ale hostele w tych samych lokalizacjach można zarezerwować w cenie nawet 80-150 złotych. Airbnb w Polsce to średnio 200 złotych za apartament dla 4 osób.

Agroturystyka na Mazurach czy w Bieszczadach to 80-120 złotych za nocleg z wyżywieniem i często z możliwością korzystania z sauny, roweru czy łodzi. Glamping (luksusowe namioty z łazienkami) kosztuje 300-500 złotych, ale pozwala spać w lesie z komfortem hotelu.

Fascynujące zakątki Polski nie kończą się na tym artykule. To zaledwie wierzchołek góry lodowej. Każdy region skrywa dziesiątki lokalnych skarbów: Krainę Otwartych Okiennic na Podlasiu z kolorowymi chatami, Ojcowski Park Narodowy z jaskiniami i zamkami na Jurze, czy Łódź z industrialną architekturą i najdłuższą ulicą handlową w Europie.

Polska to kraj, który można odkrywać całe życie i ciągle znajdować nowe miejsca. Od weekendowego wyjazdu do Zakopanego, po tygodniowy road trip przez Szlak Orlich Gniazd – każda podróż przynosi nowe doświadczenia i wspomnienia na lata.

Najważniejsze nie jest to, dokąd wybrać się na weekend, ale to, żeby w ogóle wyruszyć. Bo jak mówią sami Polacy: "Nie ma jak u siebie" – i mają rację. Kraj jest piękny, różnorodny i pełen niespodzianek. Wystarczy otworzyć oczy i wyjść z domu.